موانع تحقق کرامت انسانی
موانع تحقق کرامت انسانی تحقق کرامت انسانی ممکن است موانع عدیده ای پیش روی خود داشته باشد. ما سه شاخص برابری، حفظ عزت نفس انسانی و تکریم و احترام به شخصیت انسان را به عنوان راهکارها یا جلوه های تحقق کرامت انسانی برشمردیم. بدون تردید هر اقدامی که بر خلاف جهت این سه شاخص انجام پذیرد از موانع تحقق کرامت انسانی به شمار می رود. در این قسمت تنها از فقر، بعنوان مهمترین مانع تحقق کرامت انسانی سخن می گوییم :شاید در دنیا هیچ پدیده ای را سراغ نداشته باشیم که به اندازه فقر و نیاز، مناعت طبع و عزت نفس انسانها را لگدمال کرده و از بین برده باشد. البته فقر برای بزرگان و اولیای خدا فخر بوده و موجب تکامل و تعالی آنهاست ولی در هر زمان، چند درصد مردم جامعه اینگونه اند؟ بنابراین فقر موجب فساد اخلاق عامه مردم می شود. به عقیده حضرت علی (علیه السلام) «فقر بزرگترین مرگ است» و برای انسان نیازمند «قبر بهتر از فقر است» . امام علی (علیه السلام) بر این نکته تصریح دارند که فقر، نفس انسان را ذلیل و عقل او را سرگردان کرده و موجب غم و غصه می شود. بدیهی است که نفس ذلیل و عقل سرگردان، هیچ سازگاری و تناسبی با کرامت انسانی ندارند و انسان اندوهناک و غمگین به تنها چیزی که نمی اندیشد کرامت انسانی است.